Film “Pianista” – gdzie obejrzeć poruszającą historię Władysława Szpilmana w reżyserii Romana Polańskiego?  

O czym jest film “Pianista”? [recenzja] 

Film “Pianista” przedstawia przejmującą biografię Władysława Szpilmana, Polaka żydowskiego pochodzenia, zrealizowaną w oparciu o pamiętnik wybitnego pianisty i kompozytora koncertującego w Polskim Radiu. Wybuch II wojny światowej brutalnie przerywa jego karierę i zmienia codzienność artysty w walkę o przetrwanie. Utraciwszy pracę, dom, rodzinę, dach nad głową, godność, dzięki pomocy znajomych i nieznajomych unika deportacji do obozu, lecz jego los stanowi tragiczne pasmo nieustannego strachu, głodu i samotności. Jako artysta traci wszystko, poza muzyką, która staje się jego schronieniem i ostatnią więzią z człowieczeństwem. Produkcja Romana Polańskiego nie tylko ukazuje dramatyczne realia Holocaustu, ale też opowiada o cichym heroizmie przetrwania w świecie, w którym zło przybiera systemowy, bezlitosny wymiar... 

Recenzja filmu 

Dzieło Polańskiego jest wybitne pod wieloma względami. Co wybija się na pierwszy plan? 

Człowiek w centrum historii - dosłownie i w przenośni 

Z jednej strony mamy do czynienia z biografią Szpilmana, to o nim jest ten film, to jego historię śledzimy przez niemal 2,5 godziny, z drugiej strony zaś mamy przed sobą film o jednostkach w znacznie szerszym kontekście, poczynając od drobnych gestów pomocy czy odwrotnie – przemocy aż po niebywały heroizm zwyczajnych ludzi czy odwrotnie - niewyobrażalny brak litości. Film “Pianista” ukazuje grozę wojny przez pryzmat zwykłego człowieka - od narastających prześladowań społeczności żydowskiej żyjącej w okupowanej stolicy aż po narodziny najgorszych instynktów, jakie wyzwala w ludziach wojna. To niewątpliwie okoliczności, w których trudno zachować człowieczeństwo, niemniej wykreowanemu przez Brody’ego bohaterowi się to udaje.   

Rola życia Adriena Brody’ego 

Bez wątpienia to kreacja wybitna. Aktorowi udało się ukazać niezwykłą wrażliwość muzyka (w tym realistycznie oddać umiejętność gry na fortepianie), ale również fizyczne i psychiczne cierpienie jednostki - towarzyszące jej na co dzień bezsilność, niepewność, ciągłe poczucie zagrożenia, strach, głód, zimno, troskę o rodzinę, samotność, izolację. 

Trwa, choć dojmująca samotność, prowadzi go na granicę obłędu. Emocjonalnym gwoździem do trumny jest chyba ten fortepian w kolejnym mieszkaniu-kryjówce, w którym musi chodzić na palcach, by nie zostać odkrytym... Ekranowa metamorfoza – i fizyczna, i duchowa – Brody’ego  - od szanowanego, lubianego artysty po głodującego kloszarda w ruinach miasta porusza do żywego.     

Jednak mamy tu do czynienia z postacią, w której - choć odebrano jej wszystko – nie zabito nadziei. To ona pozwala mu przetrwać. Szpilman wciąż wierzy, że to wszystko - niczym zły sen - zaraz się skończy, choć początek końca nazistów znacznie się przeciąga. To właśnie nadzieja wybija się na pierwszy plan przez cały film, zaskakując, ale przy tym i łagodząc odrobinę wszechobecny horror, który staje się udziałem głównego bohatera. 

Okupowana Warszawa jako pełnoprawny bohater filmu 

W filmie “Pianista” stolica nie jest jedynie tłem wydarzeń. Staje się pełnoprawnym bohaterem filmu. Z niezwykłą dbałością o detale odtworzono zarówno ulice getta, jak i ruiny miasta po Powstaniu Warszawskim, ale również wnętrza mieszkań. Scenografia jest wstrząsająco realistyczna. Brudne podwórka, zrujnowane kamienice i opustoszałe ulice sprawiają, że świat przedstawiony w filmie jest wręcz namacalny. Kamera konsekwentnie śledzi przemiany miasta – od przedwojennego życia, przez koszmar okupacji, aż po katastrofalne zniszczenia, które zostawiła po sobie wojna. Ta wizualna warstwa filmu buduje nie tylko atmosferę grozy i beznadziei, ale też przywołuje zbiorową pamięć o tragedii Warszawy, czyniąc z niej niemal osobny podmiot narracji. 

Film “Pianista” zachwyca obsadą 

W produkcji nawet w epizodycznych rolach zobaczysz najlepszych polskich aktorów, m.in. Katarzynę Figurę, Cezarego Kosińskiego, Maję Ostaszewską, Marian Dziędziela, Zbigniewa Zamachowskiego, Borysa Szyca, Zofię Czerwińską, Krzysztofa Pieczyńskiego, Andrzeja Blumenfelda, Andrzeja Zielińskiego, Tomasza Tyndyka, Pawła Burczyka, Joannę Brodzik, Lecha Mackiewicza, Rafała Mohra, Norberta Rakowskiego, Michała Żebrowskiego oraz Pawła Małaszyńskiego. Polański umiejętnie wykorzystuje ich potencjał, co sprawia, że nawet najmniejsze role zyskują w filmie emocjonalną wagę i uzupełniają główną narrację o losach Władysława Szpilmana. 

Podsumowując 

Film “Pianista” nie jest kinem wojennym sensu stricte, produkcja nie epatuje brutalnością. Dramat wojny ukazany jest z perspektywy jednostki - w centrum całej historii znajduje się człowiek, co sprawia, że jego przekaz jest bardziej osobisty i uniwersalny. Przeżycie Szpilmana to historia nie tylko o przetrwaniu, ale i o nadziei wbrew wszystkiemu. To pełne powściągliwości i nasycone humanizmem podejście, emocjonalna prawda i artystyczny kunszt zapewniło “Pianiście” status jednego z najważniejszych filmów o Holocauście w historii kina. 

“Pianista” - gdzie obejrzeć film?  

Cały film "Pianista" możesz obejrzeć w serwisie streamingowym CANAL+ 

O filmie i jego twórcach 

Gatunek: dramat 

Czas trwania: 2 godz. 22 min. 

Produkcja: Polska, Wielka Brytania, Francja 2002 

Reżyseria: Roman Polański (“Wenus w futrze”, “Nóż w wodzie”, “The Palace”, “Rzeź”, ”Autor widmo", ”Oficer i szpieg", “Dziecko Rosemary”) 

Scenariusz: Ronald Harwood (“Motyl i skafander”, “Kwartet”, “Australia”, “Miłość w czasach zarazy”, “Julia”, “Oliver Twist”, “Garderobiany”) 

Obsada: Adrien Brody (“Odwet”, “Szczęśliwiec”, “Poprzednie życie”, “O północy w Paryżu”, “Manodrome”, “Cienie rewolucji”, “The Brutalist”, “Cadillac Records”, “Patrz, jak kręcą”, “King Kong”, “Kurier Francuski z Liberty, Kansas Evening Sun”), Thomas Kretschmann (“Next”, “Avengers: Czas Ultrona”, “King Kong”, “Wanted - Ścigani”, “Putin”, “Pierwsza klasa”, “American Star”, “Gran Turismo”, ”Indiana Jones i artefakt przeznaczenia”, “Infinity Pool”, “Dżungla”), Frank Finlay (“Otello", ”Casanova", “Powrót żołnierza”, “Trzej muszkieterowie”), Emilia Fox (“Dorian Gray”, ”Duma i uprzedzenie"), Ed Stoppard (“Młodość”, “Judy”, “Niania i wielkie bum”, “Golda”), Cezary Kosiński (“Pieniądze to nie wszystko”, “Wałęsa. Człowiek z nadziei”, “Klangor”, “Kruk”), Michał Żebrowski (“Kochankowie Roku Tygrysa”, “Sęp”, “Pan Tadeusz”, “Facet (nie)potrzebny od zaraz”), Maureen Lipman (“Edukacja Rity”, ""Plebs), Julia Rayner (“Wojna i pokój”, “Topsy-Turvy”), Jessica Kate Mayer (“Pani Harris”, “Zmartwychwstanie potępionych”), Marian Dziędziel (“Dom zły”, “Fanatyk”, “Wesele”, “Kret”, “Zero”, “Moje córki krowy”, “Wymyk”, “Miasto z morza”) 

Zdjęcia: Paweł Edelman (“Lee. Na własne oczy”, “The Palace”, “Sekretny gabinet”, “Oficer i szpieg”, “Ukryta gra”, “Powidoki”, “Kamienie na szaniec”, “Wenus w futrze”, “Pokłosie”, “Wałęsa. Człowiek z nadziei”, “Rzeź”, “Autor widmo”, "Tatarak”, “Katyń”, “Zakochany Nowy Jork”, “Ray”, “Zemsta”, “Reich”) 

Muzyka: Wojciech Kilar (“Pan Tadeusz”, “Ziemia obiecana”, “Życie jako śmiertelna choroba przenoszona drogą płciową”, “Zemsta”, “Dziewiąte wrota”, “Cwał”, “Portret damy”, “Dracula”) 

Nagrody 

Produkcja ma na swoim koncie liczne nagrody i nominacje, m.in.: 

• Oscary – za kreację Adriena Brody, reżyserię i scenariusz oraz nominacje w kategorii “najlepszy film”, za kostiumy, zdjęcia i montaż 
• Złote Globy – nominacje w kategorii “najlepszy dramat” oraz za kreację Adriena Brody 
• Nagrody BAFTA – dla najlepszego filmu oraz Nagroda im. Davida Leana za reżyserię oraz nominacje – za występ Adriena Brody, scenariusz, zdjęcia, dźwięk, a także Nagroda im. Anthony’ego Asquitha za muzykę 
• Złota Palma na Festiwalu Filmowym w Cannes w kategorii “najlepszy film” 
• Europejskie Nagrody Filmowe – dla najlepszego europejskiego operatora roku oraz nominacje w kategorii “najlepszy europejski film roku”, “najlepszy europejski reżyser roku” oraz nominacja do Nagrody Publiczności dla najlepszego europejskiego aktora – Adriena Brody  
• Nagrody Critics’ Choice – nominacja w kategorii “najlepszy film” oraz za reżyserię 
• Satelity – nominacja za scenariusz 
• Cezary – dla najlepszego filmu, za rolę Adriena Brody, reżyserię, muzykę, scenografię, zdjęcia i dźwięk oraz nominacje za kostiumy, montaż i scenariusz 
• Orły - w kategorii “najlepszy film 20-lecia Orłów”, dla najlepszego filmu, za reżyserię, zdjęcia, muzykę, scenografię, kostiumy, montaż i dźwięk oraz nominacje – za role Emilii Fox, Maureen Lipman, Eda Stopparda i Adriena Brody oraz za scenariusz 
• Złote Kaczki – dla najlepszego reżysera filmów nagradzanych na wielkich światowych festiwalach oraz nominacje w kategorii “najlepszy film zagraniczny” i “najlepszy film historyczno-kostiumowy 100-lecia polskiego kina” 

Produkcja i ciekawostki 

Zdjęcia kręcono od lutego 2001 r. w Niemczech do czerwca 2001 r. w Polsce, m.in. w Warszawie – na ul. Stalowej, Ząbkowskiej, Instalatorów, Koziej, Krakowskim Przedmieściu, w zakładach Norblina i hotelu Saskim. 

Film miał swą premierę w Cannes 24 maja 2002 r. Oficjalna premiera przypadła na 5 września 2002 r. Odbyła się w warszawskiej Filharmonii Narodowej. 

By wiarygodnie wypaść w scenach gry na fortepianie i oddać płynność ruchów, aktor ćwiczył po kilka godzin dziennie. Część utworów Chopina zagrał jednak profesjonalny, wybitny, polski pianista, Janusz Olejniczak (zmarł w ub.r.). 

Film “Pianista” w ofercie CANAL+ 

Cały film "Pianista" możesz obejrzeć w serwisie streamingowym CANAL+ 

Mogą Cię zainteresować również: 

Najlepsze filmy o muzykach [TOP] 

TOP filmów biograficznych 

Najlepsze filmy o Żydach 

Najgłośniejsze filmy o Holocauście