Filmy o Jezusie to ten sam casus, jaki widzimy w przypadku tego, który wg opisów biblijnych posłał go na świat. Życie Chrystusa fascynuje filmowców, a każdy stara się motyw Zbawiciela uchwycić w różny sposób. Dość powiedzieć, że nawet twórcy komiksów Marvela wskazują Jezusa jako jedną z postaci obecnych na Ziemi-616, która jest odpowiednikiem rzeczywistości kreską malowaną. Jakie interpretacje filmowe są obecne w dotychczasowych dziejach kina?
Filmy religijne o Jezusie mają różną postać. Czasem podchodzą one do jego osoby w sposób nieco zabawny, ale też nie stronią od poważnego klimatu historii. Wielokrotnie postać Chrystusa stanowiła o sile danego filmu i tak chociażby było z "Pasją" Mela Gibsona z roku 2004. Potęga obrazu cierpienia Syna Człowieczego na tyle zmieniła życie odtwórcy roli Judasza, Luki Lionello, że ten nawrócił się na katolicyzm (do zdjęć przystępował jako ateista). Nie brakuje też Jezusa w roli bohatera musicalu.
To obraz, który jest różnoraki. Każdy jednak zdołamy uchwycić w tym zestawieniu. Oto, jak pokazywano Jezusa w filmach na światowym poziomie kreacji.
Nie byłoby tego tekstu, gdyby nie dzieło Gibsona. Można nawet nie wierzyć w to, o czym stanowi dziedzictwo katolicyzmu. Natomiast dla każdego wrażliwego na ból człowieka obraz cierpienia Jezusa jest zbyt trudny, by oglądać go niewzruszonym. Filmy o Jezusie są definiowane przez "Pasję".
Ostatnie dwanaście godzin w życiu Jezusa to emocjonalna podróż, która rozpoczyna się w Ogrójcu, a kończy na krzyżu na Miejscu Czaszki (Golgota).
Zdradzony przez Judasza Iskariotę za 30 srebrników, Jezus staje najpierw przez Annaszem i Kajfaszem. Następnie zaprowadzony zostaje przez oblicze namiestnika Poncjusza Piłata, który nie stwierdza istotnej winy w tym, co zarzucają mu faryzeusze: a mówią, że jest bluźniercą.
Decyduje o tym, by Jezusa wychłostać i odprawić. Wyrok w sprawie pozostawiony jest tłumowi podburzanemu przez faryzeuszy. Uparcie domagają się ukrzyżowania, zdecydowanie wybierając ułaskawienie zbrodniarza, Barabasza.
Spełniając jedynie wolę tłumu, Piłat rytualnie umywa ręce od winy za przelaną krew. Jezus (James Caviezel, późniejszy duchowy współtwórca projektu "Sound of Freedom") zostaje wysłany z krzyżem na Golgotę, gdzie towarzyszą mu w drodze Maria Magdalena (Monica Bellucci) i jego matka, Maryja (Maia Morgenstern).
Czytaj także na CANAL+ blog: Filmy z Melem Gibsonem. Oglądaj najlepsze produkcje reżysera “Pasji”
Niesprawiedliwie zniewolony przez Rzymian hebrajski książę staje do walki w wyścigu rydwanów. Wygrana i laury sprawią, że dokona zemsta nad trybunem Rzymu, Messalą, który upokorzył i zniszczył rodzinę walecznego Hebrajczyka. Splot motywów w stylu hrabiego Monte Christo, Edmonda Dantesa oraz "Gladiatora" z Russellem Crowe'em jest tutaj aż nazbyt widoczny. A to klasyka kina: film z końcówki lat 50. XX wieku.
Film ten jest historycznym zdobywcą jedenastu statuetek podczas 32. ceremonii wręczenia Oscarów. Później dokonały tego jedynie dwa tytuły: "Titanic" Jamesa Camerona oraz "Władca pierścieni: Powrót Króla" Petera Jacksona.
Żydowski książę, Juda Ben Hur, przyjaźni się z rzymskim żołnierzem, Messalą, który marzy o tym, by zdławić żydowską rebelię. W tym celu prosi o pomoc przyjaciela, ale ten jednak odmawia działań przeciw swojemu ludowi. Messala poczytuje to za zdradę. Na skutek niezawinionego wypadku „Winę” Ben Hur zostaje skazany na galery, a matka i siostra Judy zostają wtrącone do więzienia.
Juda przysięga sobie, że powróci i pomści tę niesłuszną karę wymierzoną przez zaślepionego ideą przyjaciela. Podczas transportu więźniów na statek dowódca zarządza postój w jednej z wiosek. Wycieńczonych więźniów poi miejscowa ludność, dowódca odmawia wody Ben Hurowi. Do konającego Judy podchodzi jednak mężczyzna z wioski i podaje mu wodę. Nikt nie wie, że jest to Jezus Chrystus, którego lata życia przypadły przecież na czas rzymskiej okupacji w Izraelu...
Czytaj także na CANAL+ blog: Oscary: oglądaj nagrodzone filmy w serwisach PREMIERY CANAL+ i CANAL+ online
Grupa młodych ludzi wyrusza na pustynię, by przygotować coś specjalnego. Mają w głowie pomysł przekraczający pewne granice. To opera rockowa dotyczącą ostatnich chwil życia Jezusa Chrystusa. Nie będzie ona jednak aż tak brutalna, jak "Pasja".
Po wydaniu przez Judasza, Maria Magdalena jest rozdarta – nie jest pewna swoich uczuć do Jezusa i tego, jak naprawdę się na niego teraz zapatruje. Ukazany zostaje ludzki motyw: Jezus czuje się opuszczony i nierozumiany przez swoich wyznawców. Boi się wręcz śmierci i pragnie ją od siebie oddalić. Natomiast Piłat, wbrew opisom biblijnym, nie jest ukazany jako tchórz i formalista. Boi się on odpowiedzialności, a także chce Jezusa uwolnić za wszelką cenę, widząc, że może skazać niewinnego człowieka.
Nie zdaje się to na nic i wola ludu zwycięża.
Czytaj także na CANAL+ blog: Filmy muzyczne dla każdego: poznaj najlepsze z nich
Adaptacja powieści Nikosa Kazandzakisa z 1951 roku broni się obsadą, którą zgromadził legendarny reżyser. Willem Dafoe występuje w roli Jezusa, a towarzyszą mu na ekranie Harvey Keitel, Barbara Hershey, David Bowie i Harry Dean Stanton.
Scorsese opisuje życie Jezusa i skupia się na tym, że był człowiekiem wolnym od grzechu, ale jednocześnie musiał walczyć z pokusami. Odczuwał emocje znane nam wszystkim: strach, depresję, zwątpienie, niechęć i pożądanie. Jezus w wydaniu Willema Dafoe ukazany jest nawet jako osoba mająca... marzenia erotyczne.
Kontrowersyjność tematu i odbiór dzieła sprawiły, że reżyser już więcej nie sięgnął po tematy religijne i na dobre odpuścił zagłębianie się w meandry wiary. Skupił się już później tylko na obrazach sensacyjnych, ale też na portretach czysto ludzkich, dalekich od boskich...
Czytaj także na CANAL+ blog: Filmy Martina Scorsese – poznaj nasze TOP 6
Post Jezusa na pustyni przez 40 dni nie jest w Biblii opisem, który daje do myślenia lub przedstawia cały ból, z jakim musiał się mierzyć. Kuszenie przez diabła to również momenty. Tutaj sprowadzono to do uplastycznionych scen, w których widzimy, jakie piętno odcisnęło na Chrystusie odosobnienie. Diabłu postawił się nie tylko on, ale też i dzięki jego wsparciu pewna rodzina.
Pustynia, na której przebywa Jezus, jest łagodna, ale zmusza do przemyśleń. To zetknięcie świata i człowieka, który może wreszcie odkryć się ze swoich emocji. Nie ma tu kontrowersji: jest po prostu obraz kogoś, kto mierzy się z własną słabością.
A dla wielu film ten stał się na długo przed premierą serialu o Obi-Wanie Kenobim najbliższym portretem i inspiracją do ukazania samotności mistrza Jedi na odległej pustynnej planecie Tatooine...
Zobacz kolekcję "Gwiezdne wojny" w PREMIERACH CANAL+
W "Żywocie Briana" stykają się motyw Chrystusowe, ale też absurdalny do bólu brytyjski humor, który stawia na pierwszym miejscu sprowadzanie danych sytuacji do kuriozum.
Brian jest synem Żydówki i Rzymianina, urodzonym w tym samym czasie co Jezus (który miał być rzekomo synem Panthery). W wyniku pomyłki Trzej Królowie najpierw trafiają do jego domu, a następnie dostrzegają swój błąd i odbierając w bezceremonialny sposób jego matce prezenty, udają się do położonej niedaleko stajenki. To jednak nie pierwszy raz, gdy ktoś bierze Briana za Mesjasza. Trzydzieści trzy lata później dojdzie do takiej samej sytuacji.
Zbawiciela spotka on na swojej drodze, wysłuchuje zresztą z nękającą go psychicznie matką ośmiu błogosławieństw, które są zupełnie nierozumiane przez ludzi.
Brian mierzy się z absurdami rzeczywistości, jak strażnicy rzymscy poprawiający błędy ortograficzne w hasłach buntowniczych. Zetknie się z Ludowym Frontem Judei, do którego pragnie się przyłączyć. Aż w końcu stanie się Mesjaszem, którego jest zupełnym zaprzeczeniem. Ale kto by odnalazł się w tym wszystkim, gdy musi później wykonać rozkaz uwięzienia bluźniercy, którym Brian nawet nie jest i nie chce być...
Czytaj także na CANAL+ blog: Filmy komediowe Netflix: najlepsze, najśmieszniejsze, po prostu topowe
Filmy o Jezusie ukazują historię jego życia. Śmierć i zmartwychwstanie to motywy, które są w nim również obecne, natomiast od razu da się zauważyć, że mimo pewnych podobieństw, reżyserowie wybierali różne okresy z żywotu Chrystusowego. Następnie przeniesione na ekran dzieła same w sobie tworzyły własne renomy. Zobacz je wszystkie i poznaj historię kina!
1. "Pasja" (2004, reż. Mel Gibson)
2. "Ben Hur" (1959, reż. William Wyler)
3. "Jesus Christ Superstar" (1973, reż. Norman Jewison)
4. "Żywot Briana" (1979, reż. Terry Jones)
5. "Ostatnie kuszenie Chrystusa" (1988, reż. Martin Scorsese)
6. "Ostatnie dni na pustyni" (2015, reż. Rodrigo Garcia)
„Śladami Mesjasza” i inne filmy religijne. Prawda i mity o Jezusie
Lubisz filmy religijne na faktach? Obejrzyj „Jak budowano Watykan? Sekrety Świętego Miasta”