Wojciech Smarzowski. Człowiek-legenda. Podobnie jak w przypadku filmów Patryka Vegi, filmy Smarzowskiego to jedne z nielicznych polskich filmów, które potrafią przyciągnąć przed ekrany tłumy widów. Tych dwóch łączy nie tylko popularność, ale i upodobanie do dosadnych środków: okrucieństwa, turpizmu, bezlitosnej satyry. Smarzowski jednak, w przeciwieństwie do specjalizującego się w kinie rozrywkowym Vegi, jest artystą, filmowcem po mistrzowsku operującym formą i mierzącym się z tematami najcięższego kalibru. Kończący właśnie 60 lat reżyser na przestrzeni dwóch dekad kariery stał się najważniejszą postacią rodzimej kinematografii.
Filmy Smarzowskiego – Smarzowski a sprawa polska
10 stycznia 2023
Wojciech Smarzowski zaczynał od reklam i teledysków
Zabłysnął klipem do utworu „To nie był film” Myslovitz, za który został uhonorowany Fryderykiem. Ilustracja piosenki o wychowanych na popkulturze mordercach – adekwatnie ponura, z obrazami w kolorach sepii i ogolonym na zero Arturem Rojkiem złowieszczo spoglądającym w stronę kamery – zwiastowała charakter pełnometrażowych filmów Smarzowskiego. Zadebiutował „Weselem”, po którym zrealizował „Dom zły” i „Różę”. W tych i kolejnych produkcjach, rozgrywających się na zmianę w czasach współczesnych i minionych, opowiadał historie o przemocy, korupcji i degrengoladzie.
To nie był film
Za swoje firmowe obrazoburstwo – wymierzone najczęściej w Polskę i Polaków – bywał zarówno chwalony, jak i potępiany. Widziano w nim śmiałego dekonstruktora narodowych mitów i populistę żerującego na negatywnych społecznych nastrojach. W oczach niektórych urósł wręcz do rangi wroga publicznego. Minister Piotr Gliński określił jego jak dotąd ostatni film, będący swoistym remakiem debiutanckiego „Wesela”, mianem zdegenerowanego i wyrażał zadowolenie z faktu, że nie odniósł on frekwencyjnego sukcesu.
Filmy Smarzowskiego to spójny, szeroko zakrojony projekt – rozwijany wraz z premierami następnych tytułów, pełen powracających motywów, często wręcz autocytatów. Stałym fabularnym wątkom towarzyszą rozpoznawalne chwyty formalne: wykorzystanie nieprofesjonalnych nagrań czy finałowe ujęcie z boskiej perspektywy. Reżyser ma ponadto grupę ulubionych aktorów, w której znajdują się między innymi Arkadiusz Jakubik, Robert Więckiewicz i Bartłomiej Topa. Oglądanie jego filmów nie przypomina jednak spotkania ze starymi, dobrymi znajomymi – prędzej śnienie w kółko tego samego koszmaru.
Filmy Smarzowskiego: "Dom zły" (2009)
Akcja filmu rozgrywa się w chałupie, w której pewnej burzowej nocy dochodzi do tragicznych zdarzeń i do której później milicjanci przybywają na wizję lokalną. Tytułowym „domem złym” jest tu także cała Polska. Konkretnie: Polska czasów komuny. Nie tyle kraj, ile ziemska prowincja piekła. W najbardziej mrocznych i gorączkowych fragmentach „Dom zły” z thrillera zmienia się w pełnoprawny horror, budzący skojarzenia z apokaliptyczną wizją czasów okupacji, którą można znaleźć w „Trzeciej części nocy” Andrzeja Żuławskiego.
Filmy Smarzowskiego: "Pod Mocnym Aniołem" (2014)
Alkoholizm – narodowy nałóg Polaków. W filmach Smarzowskiego wódka zmienia bohaterów w błaznów i katów, bywa – nomen omen – spiritus movens ekranowych zdarzeń. „Pod Mocnym Aniołem”, adaptacja nagrodzonej Nike powieści Jerzego Pilcha, bezpośrednio podejmuje temat fatalnych skutków picia. Film ten, mimo że będący w swojej wymowie prostolinijną przestrogą, jest najbardziej eksperymentalnym formalnie dziełem Smarzowskiego. Akcja zapętla się w fantasmagoryczny kalejdoskop okropności, a naturalistyczne obrazy pijaństwa skontrastowane zostają z elegancką frazą Pilcha.
Filmy Wojciecha Smarzowskiego: "Wołyń" (2016)
Film Smarzowskiego o rzezi na Wołyniu – powiedzcie to na głos i poczujcie grozę. „Wołyń” wygląda tak, jak brzmi. Tak krwawo, intensywnie, porażająco. Jest przy tym nakreślonym z imponującą starannością historycznym freskiem. Marcin Stachowicz pisał w swojej recenzji: „Chęć objęcia jak największej przestrzeni doświadczeń i idei widać w rwanej narracji, elipsach, które – zamiast utrudniać odbiór – wciągają nas w pieczołowicie odwzorowaną rzeczywistość Kresów”.
Filmy Smarzowskiego: "Kler" (2018)
Wszystkie grzechy polskiego kleru, spośród których nieumiarkowanie w jedzeniu i piciu – przede wszystkim piciu – jest najbardziej niewinnym. Smarzowski wylicza je i pokazuje z pasją zakrawającą na święte oburzenie. Jego publicystyczny film stał się wielkim kasowym hitem. Ponadto w pewnym stopniu antycypował falę antyklerykalizmu, która dwa lata po premierze wezbrała w Polsce w odpowiedzi na zaostrzenie prawa aborcyjnego.
Filmy Wojciecha Smarzowskiego: "Wesele" (2018)
„Przeszłość nigdy nie umiera, właściwie nawet nie jest przeszłością”, głoszą słowa Williama Faulknera. Ilustrację tej tezy stanowi drugie „Wesele” Smarzowskiego, stanowiące wariację na temat jego debiutu, który z kolei odwoływał się do „Wesel” Stanisława Wyspiańskiego i Andrzeja Wajdy. Znowu jesteśmy na ślubnej imprezie i znowu staje się ona pretekstem do pokazania polskich wad. Tym razem jednak krytyka jest dużo bardziej zamaszysta. Na miejscu znajduje się sędziwy patriarcha, do którego wracają wspomnienia z czasów wojny. Teraźniejszość miesza się z przeszłością – ale ta przeszłość, naznaczona ksenofobią i okrucieństwem, tak naprawdę nigdy się nie skończyła.
Udostępnij
Zobacz także
Przeczytaj również
Ludzie filmu: Arkadiusz Jakubik i Wojciech Smarzowski. Duet nie do rozdzielenia w CANAL+
Arkadiusz Jakubik wiele razy był bardzo wylewny, jeśli chodzi o Wojciecha Smarzowskiego. Mówi, że uratował jego karierę po szufladkującej go, choć świetnej roli Rysia z “13. posterunku”. Zaczęło się od “Wesela” z roku 2004. Kontynuowano to w wielu innych wybitnych dziełach polskiego reżysera (czytaj o nim więcej w tekście “Wojciech Smarzowski a sprawa polska” na […]
Filmy Smarzowskiego – Smarzowski a sprawa polska
Wojciech Smarzowski. Człowiek-legenda. Podobnie jak w przypadku filmów Patryka Vegi, filmy Smarzowskiego to jedne z nielicznych polskich filmów, które potrafią przyciągnąć przed ekrany tłumy widów. Tych dwóch łączy nie tylko popularność, ale i upodobanie do dosadnych środków: okrucieństwa, turpizmu, bezlitosnej satyry. Smarzowski jednak, w przeciwieństwie do specjalizującego się w kinie rozrywkowym Vegi, jest artystą, filmowcem […]
10 stycznia 2023
Robert Więckiewicz w CANAL+ online
Co jest grane? Dossier ról Roberta Więckiewicza – od alkoholika przez księdza do bandziora; od Smarzowskiego do Fredry. Czuły brutal polskiego kina, charyzmatyczny aktor, który na ekranie uwodzi widzów, cieszy się uznaniem krytyków i jurorów festiwali. Jest laureatem m.in. Orłów Polskiej Akademii Filmowej oraz Złotych Lwów Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Oto Robert Więckiewicz […]
7 września 2022
Oferta CANAL+ online
Co to jest CANAL+ online? Poznaj ofertę!
W CANAL+ online znajdziecie świetne filmy z całego świata (w tym niemałą reprezentację polskiego kina), ciekawe seriale, całą gamę rozgrywek sportowych z najlepszymi komentatorami i fascynujące dokumenty. A jeśli jeszcze wam mało, to CANAL+ online oferuje także bajki dla dzieci w każdym wieku oraz programy kulinarne i poradnikowe. CANAL+ online to serwis streamingowy z filmami, […]
6 września 2022
Filmy za darmo? Z CANAL+ online. Podaj dalej to (prawie) możliwe
Właśnie ruszył nowy program poleceń CANAL+ online. Podaj dalej. Jeszcze nigdy wizja oglądania filmów i seriali online za darmo nie była tak bliska realizacji. I to w pełni legalnie!
1 marca 2023
Przeczytaj również
Serial o mistrzu Zmarzliku i El Clasico. Czas na sportowe hity października w CANAL+ online!
Prezentujemy sportowe hity października w CANAL+. To będzie miesiąc szlagierów. Będziemy spoglądać z zapartym tchem na piłkarską PKO BP Ekstraklasę, hit nad hity w LaLiga EA Sports — El Clasico, a także będziemy dalej kibicować Idze Świątek w ostatnich w tym roku turniejach WTA Tour. Miesiąc bez ligowego żużla otworzy jednak pierwszy odcinek czteroczęściowej serii […]
Filmy Juliusza Machulskiego – twórcy epokowego “Kilera” [TOP 10]
Prezentujemy w CANAL+ online i PREMIERACH CANAL+ najlepsze filmy Juliusza Machulskiego. Reżyser to nietuzinkowy i właściwie gdyby podtrzymał impas w tworzeniu nowych dzieł, to i tak już przeszedł do historii. Ubawiły się przy jego twórczości miliony Polaków, bez względu na to, z jakiego pokolenia się wywodzili. Machulski umiał się dostosować do wyśmiewania absurdu PRL (choć […]
Zobacz najlepsze filmy z Andrzejem Chyrą, gwiazdą serialu „Sortownia”!
W CANAL+ online możesz obejrzeć już cały sezon pierwszego serialu medycznego, „Sortownia”, w którym aktor gra główną rolę. Z tej okazji przyjrzeliśmy się filmografii Andrzeja Chyry i przypominamy Wam najlepsze filmy z aktorem, a jest ich całkiem sporo. Filmy z Andrzejem Chyrą to rozmaite gatunki i całe spektrum różnorodnych emocji. Jakie filmy z Andrzejem Chyrą […]
Najlepsze polskie seriale ostatnich lat, których akcja rozgrywa się na prowincji
Polska prowincja może mieć bardzo różne oblicza. Od podlaskiej wsi, w której demony odpędza szeptucha, przez przedziwną, nieco mroczną wieś, w której ksiądz naciąga ludzi, aż po małe, spokojne miasteczka, którymi nagle wstrząsa makabryczna zbrodnia… Poza jedną produkcją, łączącą w sobie cechy dramatu i czarnej komedii, możesz obejrzeć polską prowincję przez pryzmat historii kryminalnych. Zobacz […]
Nowości w CANAL+ online – wrzesień 2023
Różnorodność – oto jedna z głównych zalet oferty CANAL+ online. Szeroki wybór produkcji różnego rodzaju, reprezentujących różne formaty, gatunki i kraje. Tytuły z Polski i z zagranicy. Seriale i filmy pełnometrażowe. Dokumenty i fikcyjne opowieści, zarówno takie, które gwarantują ucieczkę od codziennych problemów, jak i takie, które pozwalają skonfrontować się z ważkimi sprawami. Kino ambitne […]
31 sierpnia 2023
Najlepsze polskie seriale kryminalne ostatnich lat – zobacz nasz TOP 10
Na przestrzeni ostatniej dekady powstało całe mnóstwo wybitnych, rodzimych seriali kryminalnych. Trudno się dziwić, gdy do produkcji angażuje się takich twórców jak Jan Matuszyński, Kasia Adamik, Jakub Żulczyk, Maciej Pieprzyca czy Łukasz Kośmicki. Genialna obsada, znakomity scenariusz i montaż, wartka akcja, emocje sięgające zenitu, klimatyczna muzyka czy piękne plenery to dziś znaki rozpoznawcze dobrych polskich […]
Serial „Belfer” – perypetie polonisty-detektywa
Już niebawem, konkretnie 8 września, rozpocznie się trzeci sezon serialu „Belfer”, noszący podtytuł „Ostatnia lekcja”. Ta lekcja rzeczywiście będzie ostatnia – najnowszy sezon stanowi domknięcie historii, która rozpoczęła się w 2016 roku. Głównym, tytułowym bohaterem tej historii jest Paweł Zawadzki, niezmiennie odgrywany przez Macieja Stuhra. To polonista niepodobny do innych, będący nie zgarbionym pięknoduchem, lecz […]
23 sierpnia 2023
„Porzućcie wszelką nadzieję wszyscy, którzy tu wchodzicie”. Tak Jacek wita Olgę, nową lekarkę na warszawskim SORze. I nie chodzi nawet o wiarę w cuda, lecz w karmę. W sprawiedliwość, która miałaby spotkać sprawców wypadków, podpaleń, pobić… Pracujący na SORze to pozornie mocarze. Zmuszeni są radzić sobie z trudnymi emocjami, wątpliwościami, poczuciem winy, której nie ponoszą, […]
„Belfer 3: Ostatnia lekcja” – zwiastun
Paweł Zawadzki. Najlepszy detektyw pośród nauczycieli i najlepszy nauczyciel pośród detektywów. Belfer, który doskonale radzi sobie zarówno z trudną młodzieżą, jak i kryminalnymi zagadkami. Już niebawem, 8 września, w CANAL+ online pojawi się premierowy trzeci sezon serialu o perypetiach tego jedynego w swoim rodzaju polonisty. Już teraz możecie obejrzeć zwiastun „Belfra 3: Ostatniej lekcji”. Przeczytaj […]
10 sierpnia 2023
Filmy z Magdaleną Boczarską. Ryfka Kij niekoniecznie jedno aktorskie ma imię
Filmy z Magdaleną Boczarską to jedno, ale jest także oś serialowa, na którą Boczarska wstąpiła z chęcią już jakiś czas temu. Jednym z takich przykładów będzie oczywiście serial oryginalny CANAL+, “Król”. Wykup dostęp do CANAL+ online i przekonaj się już teraz, jak spisała się ona w roli Ryfki Kij. Oglądaj także hitowe produkcje z udziałem […]