Filmy skandynawskie. Nie tylko dobrym kryminałem Północ Europy stoi [TOP 12] 

Lecz nie tylko kryminałem stoi Północ Europy. Kino skandynawskie obfituje bowiem w rozmaite gatunki. Wśród polecanych filmów znajdziesz znakomite komedie, kino fantasy, wysmakowane horrory, filmy kostiumowe, thrillery psychologiczne, biografie, a także komediodramaty. Poznasz masę utalentowanych aktorów, poczynając oczywiście od Madsa Mikkelsena a kończąc na Stellanie Skarsgårdzie. Zdarza się, że występują w nich również aktorzy zza granicy jak Elisabeth Moss (“Opowieści podręcznej”), Toby Kebbell (“Control”, “Rock’N’Rolla”), Nicole Kidman czy Dominic West (“The Affair”, “Prawo ulicy”), a często za kamerą stoją zagraniczni reżyserzy jak choćby Lars von Trier. Filmy duńskie, filmy szwedzkie, fińskie czy norweskie zdobywają liczne nagrody światowej rangi - Oscary, Złote Globy, nagrody BAFTA, Europejskie Nagrody Filmowe, Złote Palmy czy Złote Lwy. Poznaj najlepsze filmy skandynawskie ostatnich lat. 

Festiwalowe filmy skandynawskie? Poznaj “Na rauszu” (2020) - oscarowy komediodramat z Madsem Mikkelsenem  

Duńsko-szwedzko-holenderska produkcja Thomasa Vinterberga zdobyła tyle nagród, że krócej byłoby napisać, czego nie dostała. Nic dziwnego, wszak duński reżyser (“Kursk”) nieraz udowodnił swój kunszt, współpracując także wcześniej z Madsem Mikkelsenem (“Polowanie”) i współscenarzystą, Tobiasem Lindholmem znanym z takich produkcji jak “Wojna”, “Porwanie”, “R”, “Dochodzenie”, “Rząd” czy “Mindhunter" (tak, ten “Mindhunter”). 

Fabuła jednego z najnowszych filmów skandynawskich skupia się wokół grupy przyjaciół-nauczycieli, którzy na urodzinach jednego z nich tworzą teorię, że życie lepiej smakuje, jeśli nieustannie jest się na lekkim rauszu. Postanawiają w najbliższych dniach ją przetestować. Widać potencjał na doskonały komediodramat, prawda? Rzecz jasna, eksperyment wymyka się spod kontroli... 

To bez wątpienia jeden z najlepszych filmów z Madsem Mikkelsenem, ale na ekranie zobaczysz również innych świetnych skandynawskich aktorów, m.in.: Thomasa Bo Larsena (“Festen”, “Bedrag”, “Polowanie”, “W pułapce”), Magnusa Millanga (“Kobieta w klatce”, “Kursk”, “Rząd: Królestwo, władza i chwała”), Larsa Ranthe (“Warrior”, “Błazen") i Marię Bonnevie (“Bez wstydu”, “Føniks”). 

Oglądaj w PREMIERACH CANAL+: “Na rauszu” 

Mogą Cię zainteresować najlepsze filmy z Madsem Mikkelsenem 

Poznaj TOP 5 polskich filmów o alkoholizmie 

“Chora na siebie” (2022) - jeden z najnowszych komediowych filmów skandynawskich bierze na warsztat mocny i aktualny temat 

Norwesko-szwedzko-duńsko-francuska produkcja przedstawia historię Signe, młodej, ładnej, inteligentnej dziewczyny będącej w związku z artystą, Thomasem. Ich wizerunek dobranej pary, która ma wszystko, niewiele ma wspólnego z rzeczywistością. To, co między nimi wybrzmiewa najgłośniej, to potrzeba niezdrowej rywalizacji. Dziewczyna nie może poradzić sobie z jego sukcesami, postanawia więc sięgnąć po drastyczne środki, byle tylko skupić uwagę otoczenia na sobie...  

Scenarzysta i reżyser czarnej komedii, Kristoffer Borgli (“Dream Scenario”) sięga w swoim przekazie po mocną hiperbolę, lecz tak jak w filmie – cel uświęca środki. W zabawny sposób, przynajmniej z początku, unaocznia nam fatalne konsekwencje społecznego ekshibicjonizmu i przesadnej pogoni za atencją. Tytułową rolę zagrała Kristine Kujath Thorp (“Morze Północne w ogniu”, "Bękart"). Produkcję uhonorowano Amandą za charakteryzację i scenariusz. Zwyciężyła również konkurs “Meeting Point” w kategorii “najlepszy film w sekcji” na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Valladolid. 

Oglądaj w PREMIERACH CANAL+: “Chora na siebie” 

“Daniel” (2019) - skandynawskie kino to również doskonałe historie oparte na faktach, tu biografia duńskiego fotografa uprowadzonego przez ISIS  

Duńsko-szwedzko-norwesko-fińska produkcja to wspólne dzieło scenarzysty, Andersa Thomasa Jensena (“Bękart", “Jeźdźcy sprawiedliwości", “Antychryst”, “Księżna”) i reżyserów - Nielsa Ardena Opleva (“Millennium: Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet”, “Zwyciężymy”, “Portland”, “Róża”, “Szybkim krokiem”, “Wikingowie: Walhalla”, “Mr. Robot”) oraz Andersa W. Berthelsena (“DNA”, “Róża”, “Erna na wojnie”, “Przekleństwo wyspy”). Skandynawski dramat przedstawia historię duńskiego dziennikarza piszącego o syryjskich uchodźcach, Daniela Rye, którego porwała grupa dżihadystów. W niewoli młody mężczyzna przeżywa piekło na ziemi. Przez 398 dni znajdował się gdzieś na terenie Syrii, gdzie był przesłuchiwany i torturowany. Gdy go uwolniono, powrócił do domu, by opowiedzieć światu swoją historię. 

W obsadzie jednego z najbardziej poruszających nowych filmów skandynawskich znaleźli się m.in.: Esben Smed, Toby Kebbell (“Control”, “Huragan”, “Gold”, “Grupa <Wschód>”, “Rock’N’Rolla”), Charlie Carrick oraz Sara Hjort Ditlevsen. Produkcję uhonorowano 4-ma Robertami: za scenariusz, występy Esbena Smeda i Sofie Torp oraz Nagrodą Publiczności. Nominowano go również do tej nagrody bodaj we wszystkich innych kategoriach. 

Oglądaj w PREMIERACH CANAL+: “Daniel” 

Poznaj TOP filmów o porwaniach  

Mogą Cię zainteresować najlepsze filmy o terroryzmie 

“Mężczyzna imieniem Ove” (2015) - zabawna, słodko-gorzka opowieść o starości i samotności

Szwedzki komediodramat według scenariusza i w reżyserii Hannesa Holma (“Co drugi tydzień”, “Adam i Ewa”) powstał w oparciu o powieść Fredrika Backmana. 

Ove to owdowiały, taki trochę “stary, zgryźliwy tetryk”, tylko w pojedynkę. Na co dzień z nudów i poczucia obowiązku uprzykrza życie mieszkańcom małego, zamkniętego osiedla domków jednorodzinnych. Wreszcie decyduje się ze sobą skończyć, jednak "przeszkadzają" mu w tym nowi, hałaśliwi sąsiedzi. Wbrew temu, co sądzi, znajomość z nimi może odmienić jego życie, lecząc go z depresji... 

W roli tytułowej zobaczysz Rolfa Lassgårda (“Tuż po weselu”, “Królewska gra”, “Agentka”, “Dochodzenie”) - jedną z twarzy Wallandera. Produkcję nominowano do Oscara w kategorii “najlepszy film nieanglojęzyczny” oraz za charakteryzację i fryzury. Zdobyła również Europejską Nagrodę Filmową dla najlepszej europejskiej komedii. W 2022 r. film doczekał się adaptacji amerykańskiej z Tomem Hanksem w roli głównej.   

“Koko-di Koko-da” (2019) - przedziwna opowieść z pogranicza baśni i horroru o parze, która straciła dziecko 

Już przeczytane? Pora na film!

Oglądasz polskich artystów czy zagraniczne gwiazdy? A może wolisz kino spoza głównego nurtu, festiwalowe odkrycia lub inne produkcje na konkretny temat? Mamy to wszystko w ofercie CANAL+!

Sprawdzam ofertę CANAL+ Seriale i Filmy

Autorem scenariusza i reżyserem fimu jest Johannes Nyholm (“Olbrzym”, “Gliniany ludzik”, “Las Palmas”, “Leśne marzenia”). Jeden z nowszych filmów skandynawskich jest historią pogrążonej w żałobie pary, która udaje się pod namiot, by odbudować swoją relację. Na miejscu zostają sterroryzowani przez cyrkowy tercet i rozjuszonego rottweilera, który każe im przeżywać ten sam psychiczny koszmar raz po raz. Znoszą przy tym nieustanne upokorzenia... 

To niepokojąca historia, w której realizm miesza się z surrealizmem, a jednocześnie opowieść o zmaganiach z własnymi lękami, rozpaczą, żalem, również tym wzajemnym, wyrzutami sumienia, gniewem, poczuciem winy, bólem... 
Poruszający, psychologiczny horror - tylko Skandynawowie mogli wpaść na taki pomysł i przenieść go na ekran w taki sposób. Szwedzko-duński horror nominowano do Głównej Nagrody Jury dla najlepszego dramatu zagranicznego na Festiwalu Sundance. 

Oglądaj w PREMIERACH CANAL+: “Koko-di Koko-da” 

“Tove" (2020) - jeden z najnowszych biograficznych filmów skandynawskich to niezwykle wzruszająca, burzliwa biografia Tove Jansson, autorki “Muminków”  

Za biograficznym skandynawskim filmem stoją kobiety – Zaida Bergroth i Eeva Putro. Życie prawdziwej “mamy Muminków” od dawna zasługiwało na tę produkcję. Jednocześnie nie mogłoby się doczekać lepszego obrazu. Burzliwe życie artystki, córki uznanego fińskiego rzeźbiarza żyjącej przez wiele lat w jego cieniu, niespełnionej malarki, kochanki reżyserki teatralnej, innego kolorowego ptaka – Viviki Bandler i młodego, żonatego, żyjącego w otwartym związku polityka, rysowniczki, pisarki samo w sobie stanowi gotowy scenariusz filmowy. Jeden z najlepszych filmów fińsko-szwedzkich to zachwycająca, głęboko poruszająca, ale i inspirująca historia kobiety poszukującej swego miejsca na świecie. Z miejsca można się w nim zakochać.

W roli głównej zobaczysz Almę Pöysti (“Opadające liście”, “Czworo małych dorosłych"). Szwedzko-fińska produkcja zdobyła m.in. 7 nagród Jussi, m.in. dla najlepszego filmu, za reżyserię oraz zdjęcia, nominację do Satelity w kategorii “najlepszy film zagraniczny”. 

Oglądaj w CANAL+ online: “Tove” 

Mogą Cię zainteresować najlepsze filmy biograficzne [TOP 15] 

Mogą Cię zainteresować również inne filmy o lesbijkach 

Kostiumowe filmy skandynawskie? Oto porywający, duński “Bękart” (2023) z niezastąpionym Madsem Mikkelsenem w roli głównej 

Duńsko-szwedzko-niemiecko-norweski dramat historyczny powstał na bazie powieści Idy Jessen. Reżyserią zajął się laureat Srebrnego Niedźwiedzia, Nikolaj Arcel (“Kochanek królowej”, “Królewska gra”, “Millennium: Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet”, “Wybawienie”, “Kartoteka 64”, “Zabójcy bażantów”). Scenariusz napisał wraz ze zdobywcą Oscara, Andersem Thomasem Jensenem (“Jabłka Adama”, “Valgaften”, “Wolfgang”, “Ernst i światłość”, “Daniel”, “Mroczna wieża”). Oto wciągające, kostiumowe skandynawskie kino przez duże K. Akcja rozgrywa się w poł. XVIII w., kiedy to w zamian za tytuł szlachecki i wynagrodzenie wojenny weteran zamierza skolonizować jutlandzkie wrzosowiska. Na drodze staną mu jednak nie tylko nieprzyjazne warunki uprawy czegokolwiek, brak rąk do pracy, ale i oburzeni, zazdrośni nadworni króla...    

Poza Madsem Mikkelsenem w obsadzie znaleźli się m.in.: Amanda Collin (“Straszna kobieta”, “Wybawienie”), Simon Bennebjerg (“Rząd: Królestwo, władza i chwała”, “Pagten”, “LOVER”) oraz Kristine Kujath Thorp (“Morze Północne w ogniu”, "Chora na siebie", “Ninjababy”). Produkcja zdobyła m.in. Nagrodę Specjalną SIGNIS oraz nominację do Złotego Lwa na Festiwalu w Wenecji, Europejską Nagrodę Filmową za kreację Madsa Mikkelsena, dla operatora roku i twórcy kostiumów, nominację do Nagrody Festiwalowej w sekcji “Prezentacje Specjalne” w Toronto oraz 8 Robertów m.in. dla najlepszego filmu. 

Oglądaj w PREMIERACH CANAL+: “Bękart” 

Poznaj najlepsze filmy na podstawie książek [TOP 30] 

"Polowanie" (2012) - kolejny wybitny przykład filmu skandynawskiego z Madsem Mikkelsenem w roli głównej

Duńsko-szwedzki dramat obyczajowy przedstawia historię 40-letniego nauczyciela w małym duńskim miasteczku, Lucasa, który układa swoje życie na nowo po rozwodzie. Znajduje miłość, naprawia relacje z synem, zaczyna nową pracę. Nieoczekiwanie wszystko zmienia oskarżenie go przez córeczkę kolegi o molestowanie seksualne. Choć Lucas utrzymuje, że jest niewinny, jego życie w małej zamkniętej społeczności zamienia się w piekło... 

Ten doskonały, psychologiczny skandynawski thriller to poruszająca opowieść o walce o godność. Kolejne dzieło Vinterberga, które zgarnęło wszystko, co można było tylko wśród nagród filmowych zgarnąć, m.in. Złotą Palmę, Nagrodę Jury Ekumenicznego, Nagrodę Specjalną - “Vulcain de L’Artiste-Technicien” Charlotte Bruus Christensen za niezwykłe zdjęcia oraz Złotą Palmę za kreację Madsa Mikkelsena na Festiwalu Filmowym w Cannes. Nominowano je również do Oscara i nagrody BAFTA w kategorii “najlepszy film nieanglojęzyczny”, Złotego Globu – w kategorii “najlepszy film zagraniczny”. 

“Dogville" (2003) - jedna z najlepszych, najgłośniejszych produkcji Larsa von Triera z rolą życia Nicole Kidman  

Dramatyczny thriller, w którym niemal nie ma scenografii, nosi znamiona sztuki teatralnej. Międzynarodowa produkcja opowiada o czasach Wielkiego Kryzysu, kiedy to uciekająca przed gangsterami kobieta przybywa do odizolowanego od świata małego miasteczka w Górach Skalistych. Za namową samozwańczego przewodniczącego mieszkańcy udzielają jej schronienia. W ramach wdzięczności kobieta zaczyna pomagać im w pracach domowych i ogrodowych. Wkrótce przekonuje się jednak, że apetyty mieszkańców stają się niczym nieograniczone, a ci chętnie zaczynają wykorzystywać posiadaną władzę... 

Jeden z najlepszych filmów skandynawskich to pouczająca historia o tym, że każdy z nas ma w sobie i dobro, i zło. To szalenie oryginalna, prowokująca opowieść o ludzkiej naturze. W filmie wystąpili m.in.: Nicole Kidman (“Australia”, “Oczy szeroko zamknięte”), Stellan Skarsgård (“Czarnobyl”, “Prostoduszny morderca”, “Gwiezdne wojny: Andor”, “Diuna”, “Przełamując fale”, “Dziewczyna z tatuażem”, “Buntownik z wyboru”), Chloë Sevigny (“Nie czas na łzy”, “Trzy na jednego”, “White Echo”), Patricia Clarkson (“Zielona mila”, “Ostre przedmioty”, “Wizyta u April”), Lauren Bacall (“Miłość ma dwie twarze”, “Rewolwerowiec”), John Hurt (“Midnight Express”, “Człowiek słoń”, “Obcy - 8. pasażer Nostromo”), Paul Bettany (“Piękny umysł”, “Chciwość”, “WandaVision”) oraz James Caan (“Misery”, “Ojciec chrzestny”, “Gracz”).

Produkcja ma na swoim koncie m.in.: Europejską Nagrodę Filmową za reżyserię oraz Roberta – za scenariusz i kostiumy. Nominowano ją również do Złotej Palmy, Europejskiej Nagrody Filmowej dla najlepszego europejskiego filmu roku, za scenariusz i reżyserię, Cezara – dla najlepszego filmu z UE, nagrody Goya – dla najlepszego filmu europejskiego, Złotego Kłosa na Festiwalu w Valladolid oraz do Roberta – w kategorii “najlepszy film”, za kreację Stellana, reżyserię, scenografię, zdjęcia i montaż. 

Mogą Cię zainteresować najlepsze filmy z Nicole Kidman 

“Granica" (2018) - kawał oryginalnego, mocnego skandynawskiego kina 

Duńsko-szwedzki romantyczny thriller fantasy (cóż za oksymoron :)) powstał w oparciu o powieść Johna Ajvide Lindqvista. Reżyserią zajął się Ali Abbasi (“The Last of Us”, “Wybraniec”, “Holy Spider”). Scenariusz napisał wraz z Isabellą Eklöf (“Kalak”, “Wakacje”). Jeden z najlepszych filmów skandynawskich przedstawia historię znajomości obdarzonej niezwykłym węchem celniczki o zdeformowanej twarzy, Tiny i podobnego do niej zagadkowego włóczęgi. Kobieta wyczuwa nie tylko trefne towary, ale również ludzkie emocje i zamiary, jednak w jego przypadku wszystko pozostaje dla niej tajemnicą. Ta relacja postawi pod znakiem zapytania jej przynależność do gatunku ludzkiego... 

Nietypowy pomysł na scenariusz i bardzo dobra realizacja, świetne zdjęcia, obsada i charakteryzacja to niewątpliwie duże atuty tego filmu, choć z pewnością nie jest to love story dla każdego. W obsadzie znaleźli się m.in.: Eva Melander (“UFO”, “Śnieżne anioły”, “Pleasure”, “Mało prawdopodobny morderca”, “Hipnotyzer”), Eero Milonoff (“W co grają ludzie”) oraz Jörgen Thorsson (“Monica Z”, “Kraina osłów”). Skandynawską produkcję nagrodzono m.in. w Przeglądzie Un Certain Regard w Cannes nagrodą dla najlepszego filmu, Europejską Nagrodą Filmową za efekty specjalne, a także Robertem dla najlepszego filmu nie-amerykańskiego. Nominowano ją również do Oscara za charakteryzację i fryzury, do Europejskiej Nagrody Filmowej – dla najlepszego europejskiego filmu roku, za scenariusz, reżyserię i kreację Evy Melander oraz do Nagrody Publiczności dla najlepszego filmu europejskiego. 

Oglądaj w PREMIERACH CANAL+: “Granica” 

“Lilja 4-ever” (2002) -  poruszająca, mocna opowieść o handlu ludźmi 

Duńsko-szwedzka produkcja jest dziełem Lukasa Moodyssona, znanego z filmów takich jak “Fucking Amal” czy “Mamut”. Obyczajowo-kryminalny dramat opowiada historię nastoletniej Lilji pochodzącej z jednego z państw byłego Związku Radzieckiego. By wyrwać się z biedy, jej matka decyduje się na wyjazd z kochankiem do Ameryki, przy czym nie zamierza zabrać ze sobą córki. Co więcej, zrzeka się praw rodzicielskich i zostawia ją na pastwę losu – w obskurnej norze pozbawionej mediów, głodną i bez środków do życia. Pewnego dnia w jej życiu pojawia się przystojny Andriej, w którym dziewczyna się zakochuje, a który zaprasza ją na wyjazd do Szwecji w pogoni za lepszym życiem. Lilja wsiada na pokład samolotu, lecz Andrieja w nim nie ma...  

W obsadzie znaleźli się m.in.: Oksana Akinshina i Artyom Bogucharsky. Jeden z najmocniejszych skandynawskich filmów ma na swoim koncie m.in. nominację do do Independent Spirit w kategorii “najlepszy film zagraniczny”, do Europejskiej Nagrody Filmowej w kategorii “najlepszy europejski film roku” oraz za występ odtwórczyni głównej roli, a także do Roberta w kategorii “najlepszy film nie-amerykański”. 

Mogą Cię zainteresować najlepsze filmy o handlu ludźmi 

“The Square” (2017) - jedna z najlepszych komedii z regionu z bardzo dobrą obsadą i wieloma nagrodami na koncie

Film jest dziełem Rubena Östlunda, który ma na swoim koncie uznane produkcje takie jak “W trójkącie” (nominacje do Oscara, Złotego Globu, nagrody BAFTA oraz Złota Palma i Nagroda Francuskiego Kina Artystycznego (AFCAE) dla najlepszego filmu w Cannes), “Turysta” (nominacje do Złotego Globu i nagrody BAFTA oraz Nagroda Jury w Przeglądzie “Un Certain Regard” w Cannes) oraz nagradzane filmy krótkometrażowe, m.in. “Incydent w banku”. Twórca bierze na warsztat ciekawe, niebanalne tematy. Ta zabawna szwedzko-duńsko-francusko-niemiecka produkcja trwa 2,5 godziny, lecz w ogóle nie czuć tego podczas oglądania.  Opowiada o zmaganiach ze swoim wizerunkiem zamożnego, atrakcyjnego dyrektora prestiżowego muzeum sztuki nowoczesnej, Christiana, który po rozwodzie wdaje się w liczne, niezobowiązujące romanse, dzieli z byłą żoną opiekę nad córkami, zaś jego życie wywraca do góry nogami najnowsza wystawa “The Square”, do której przygotowania nadzoruje...  

W produkcji wystąpili m.in.: Terry Notary (“Avatar”, seria “Hobbit”, “Osada”, "Avengers: Wojna bez granic"), Claes Bang (“Wiking”, “The Affair”, “Dziewczyna w sieci pająka”), dwukrotna zdobywczyni Złotego Globu - Elisabeth Moss (“Opowieści podręcznej”, “Mad Men”, “Tajemnice Laketop”, “Niewidzialny człowiek”) i Dominic West (“Prawo ulicy”, “The Affair”, "The Crown", “Chicago”). Jeden z najlepszych filmów skandynawskich nominowano do Oscara w kategorii “najlepszy film nieanglojęzyczny”, a także do Złotego Globu i Cezara – w kategorii “najlepszy film zagraniczny". Nagrodzono go również m.in. Złotą Palmą dla najlepszego filmu i Nagrodą “Vulcain de L’Artiste-Technicien” w Cannes dla Josefin Åsberg, Europejską Nagrodą Filmową dla najlepszego europejskiego filmu roku, najlepszej europejskiej komedii, za scenariusz, reżyserię, kreację Claesa Banga i scenografię, nagrodą Goya dla najlepszego filmu europejskiego, nagrodą David Di Donatello – dla najlepszego filmu UE oraz Robertem – dla najlepszego filmu nie-amerykańskiego. 

Oglądaj w PREMIERACH CANAL+: “The Square” 

Poznaj najlepsze filmy skandynawskie, które polecamy (spis treści): 

1. “Na rauszu” (2020, reż. Thomas Vinterberg) 

2. “Chora na siebie” (2022, reż. Kristoffer Borgli) 

3. “Daniel” (2019, reż. Niels Arden Oplev, Anders W. Berthelsen) 

4. “Mężczyzna imieniem Ove” (2015, reż. Hannes Holm)  

5. “Koko-di Koko-da” (2019, reż. Johannes Nyholm)  

6. “Tove” (2020, reż. Zaida Bergroth) 

7. “Bękart” (2023, reż. Nikolaj Arcel) 

8. "Polowanie" (2012, reż. Thomas Vinterberg) - 

9. “Dogville" (2003, reż. Lars von Trier)  

10. “Granica" (2018, reż. Ali Abbasi)  

11. “Lilja 4-ever” (2002, reż. Lukas Moodysson) 

12. “The Square” (2017, reż. Ruben Östlund)

Zobacz także