Polskie stare filmy, które warto znać [TOP 10] 

“Zaklęte rewiry” (1975) - wśród starych polskich filmów - klasyk z Markiem Kondratem w roli głównej  

Dramat obyczajowy w reżyserii Janusza Majewskiego powstał na podstawie powieści Henryka Worcella (Tadeusza Kurtyki), opartej na jego własnych doświadczeniach z pracy w krakowskim hotelu w okresie międzywojennym. Akcja toczy się w Krakowie lat 30. Głównym bohaterem jest Roman – chłopak z prowincji, który zaczyna pracę jako pomywacz w luksusowym hotelu „Pacyfik”. Wkracza w hermetyczny, pełen rygorów świat, gdzie karierę zdobywa się kosztem upokorzeń i konformizmu. Roman, mimo presji, próbuje zachować swoją godność i zasady. Czy uda mu się pozostać sobą w świecie zdominowanym przez cynizm? 

Jeden z najlepszych starych polskich filmów nie jest wierną ekranizacją książki, ale świetnie oddaje klimat epoki, realia życia hotelowej klasy pracującej i mechanizmy społecznych zależności. To poruszająca opowieść o dojrzewaniu, moralnych wyborach i próbie ocalenia własnej tożsamości w świecie pełnym fałszu. Jeden z najlepszych starych polskich filmów nakręcił Janusz Majewski (“C.K. Dezerterzy”, “Mała matura 1947”, “Czarny mercedes”, “Złoto dezerterów”). Za scenariuszem stoi Pavel Hajný (“C.K. Dezerterzy”, “Zmory”). W obsadzie znaleźli się m.in.: Marek Kondrat, Roman Wilhelmi, Roman Skamene, Michał Pawlicki, Stanisława Celińska oraz Čestmír Řanda. Obraz Janusza Majewskiego ma na koncie kilka nagród i wyróżnień, m.in.: nominację do Złotych Lwów i Złote Lwy za kreację Romana Wilhelmiego i dźwięk, a także nominację do Złotego Niedźwiedzia na Berlinale. Drugoplanowa postać Humaniewskiego jest pierwszą homoseksualną postacią w historii polskiej kinematografii, która jednocześnie nie jest epizodyczną. 

Oglądaj w serwisie streamingowym CANAL+: “Zaklęte rewiry” 

Dowiedz się więcej o filmie 

Mogą Cię zainteresować najlepsze filmy z Markiem Kondratem  

“Popiół i diament” (1958) - psychologiczny dramat polityczny Andrzeja Wajdy 

To jeden z najważniejszych filmów polskiego kina, oparty na powieści Jerzego Andrzejewskiego. Akcja rozgrywa się tuż po zakończeniu II wojny światowej – 8 maja 1945 roku. Młody partyzant Armii Krajowej, Maciek Chełmicki, ma wykonać ostatnie zlecenie: zlikwidować komunistycznego działacza, Szczukę. Jednak zamach kończy się tragicznie – giną niewinni ludzie. Wkrótce Maciek ponownie staje przed swoim celem, zmagając się z coraz silniejszymi wątpliwościami. Miłość do Krystyny, poznanej tego samego dnia barmanki, uświadamia mu, jak bardzo pragnie innego życia – bez przemocy i ukrywania się. Rozdarty między uczuciem a lojalnością, musi podjąć decyzję, która zaważy na jego przyszłości. Wajda, z mistrzowską symboliką i odniesieniami do romantyzmu, ukazuje dramat człowieka uwikłanego w historię, który pragnie odzyskać wolność – nie tylko polityczną, ale przede wszystkim moralną. 

W obsadzie znaleźli się m.in.: Zbigniew Cybulski, Ewa Krzyżewska, Wacław Zastrzeżyński, Adam Pawlikowski i Bogumił Kobiela. Produkcję nominowano m.in. do: nagrody BAFTA – dla najlepszego filmu oraz za kreację Zbigniewa Cybulskiego, Nagrodę Międzynarodowej Federacji Kytyki Filmowej (FIPRESCI) dla najlepszego filmu na MFF w Wenecji, a także Złotą Kaczkę dla najlepszego filmu polskiego. 

Oglądaj w serwisie CANAL+: “Popiół i diament” 

Najlepsze filmy polskie. Kolekcja w CANAL+ online  

Mogą Cię zainteresować najlepsze filmy Andrzeja Wajdy 

“Faraon” (1965) - jeden z epickich starych polskich filmów z pamiętną rolą Jerzego Zelnika 

Widowiskowe dzieło Jerzego Kawalerowicza, oparte na klasycznej powieści Bolesława Prusa, osadzone zostało w realiach starożytnego Egiptu. Głównym bohaterem jest Ramzes XIII – młody, ambitny następca tronu, który próbuje uniezależnić władzę królewską od wpływowych i potężnych kapłanów. Już jako dowódca armii musi podporządkować się ich decyzjom – marsz wojsk zostaje zatrzymany z powodu świętych skarabeuszy, a Ramzes, nie mogąc sprzeciwić się Herhorowi, doświadcza ograniczeń własnej pozycji. Pogrążony w frustracji, zakochuje się w Sarze – Żydówce, która rodzi mu syna. Jednak ich dziecko zostaje potajemnie oddane pod opiekę kapłanów i wychowane w obcej wierze, by nie zagrażało przyszłości Egiptu. W miarę narastającego napięcia politycznego Ramzes zyskuje poparcie kupców, przeciwnych pokojowi z Asyrią, i staje na czele ruchu sprzeciwu wobec kapłańskiej dominacji. Przy wsparciu Pentuera – kapłana gotowego na zmiany – młody książę próbuje odzyskać rzeczywistą władzę. Jego przeciwnicy odpowiadają wykorzystaniem pradawnej wiedzy – zapowiadając zaćmienie słońca, które ma utwierdzić lud w przekonaniu o boskiej potędze kapłaństwa. 

Kostiumowy dramat historyczny Jerzego Kawalerowicza to nie tylko historia o młodym władcy i jego walce o niezależność, ale też ponadczasowa opowieść o konflikcie między rozumem, religią i władzą. „Faraon” to jedno z najwybitniejszych osiągnięć polskiego kina – wizualnie imponujące, a przy tym głęboko refleksyjne. W rolach głównych wystąpili m.in.: Piotr Pawłowski, Leszek Herdegen, Jerzy Zelnik, Stanisław Milski i Barbara Brylska. Jeden z najlepszych starych polskich filmów nominowano do Oscara w kategorii “najlepszy film nieanglojęzyczny” i do Złotej Palmy. Zdobył również Złotą Kaczkę dla najlepszego filmu polskiego. 

Oglądaj w serwisie CANAL+: “Faraon” 

“Sami swoi” (1967) - kultowa polska komedia w reżyserii Sylwestra Chęcińskiego 

Jeden z najlepszych starych polskich filmów opowiada o dwóch zawzięcie skłóconych rodzinach – Kargulach i Pawlakach – które po wojnie muszą opuścić Kresy Wschodnie i osiedlić się na Ziemiach Odzyskanych. Choć zmieniają miejsce zamieszkania, nie zostawiają za sobą dawnych waśni – spory o miedzę, płot czy krowę przenoszą się z nimi, stając się źródłem wielu komicznych sytuacji. 

Znakomite role głównych bohaterów zagrali Wacław Kowalski i Władysław Hańcza, a ich dialogi i powiedzonka na stałe zapisały się w kanonie polskiego humoru. Film cieszył się ogromną popularnością, dając początek uwielbianej przez widzów trylogii, na którą składają się również „Nie ma mocnych” i „Kochaj albo rzuć”. 

Współcześnie powstał prequel zatytułowany „Sami swoi. Początek”, który pokazuje, jak narodził się konflikt między Pawlakiem a Kargulem. Reżyseruje go Artur Żmijewski, a w młodsze wersje głównych bohaterów wcielą się Adam Bobik i Karol Dziuba. Scenariusz ponownie napisał Andrzej Mularczyk. 

Oglądaj w serwisie CANAL+: “Sami swoi” 

Filmy Barei – kultowe polskie komedie, jedyne w swoim rodzaju (TOP 6)  

Oto najlepsze polskie komedie, które śmieszą od lat 

“Popioły” (1965) - znakomity kostiumowy dramat historyczny Andrzeja Wajdy na podstawie powieści Stefana Żeromskiego 

Monumentalna ekranizacja powieści Stefana Żeromskiego osadzona została w realiach burzliwego przełomu XVIII i XIX w., w czasach wojen napoleońskich. Głównym bohaterem jest młody szlachcic Rafał Olbromski (Daniel Olbrychski), który – wplątany w zawiłości historii i własnych namiętności – staje się świadkiem i uczestnikiem wielkich wydarzeń epoki. Po tym, jak zostaje sekretarzem podróżującego po Europie księcia Gintułta (Piotr Wysocki), trafia do warszawskich kręgów masońskich i wikła się w zakazany romans z żoną jednego z ich członków. Z czasem, porwany romantycznymi ideami i tęsknotą za wielkością ojczyzny, zaciąga się wraz z przyjacielem Krzysztofem Cedrą (Bogusław Kierc) do armii Napoleona, uczestnicząc w kampaniach, które miały odmienić losy Europy. 

Film ukazuje dramat młodego idealisty rozdartego między obowiązkiem, uczuciem a pragnieniem czynu, a także cenę, jaką jednostka musi zapłacić za wielkie marzenia. W obsadzie znaleźli się m.in.: Józef Nalberczak, Piotr Wysocki, Stanisław Zaczyk, Daniel Olbrychski, Barbara Wrzesińska, Bogusław Kierc, Jan Świderski, Beata Tyszkiewicz i Władysław Hańcza. Produkcję nominowano m.in. do Złotej Palmy. Ma na swoim koncie m.in. Złotą Kaczkę dla najlepszego filmu polskiego.  

Oglądaj w serwisie CANAL+: “Popioły” 

Mogą Cię zainteresować najlepsze ekranizacje powieści [TOP 30] 

“Rejs” (1970) - inspirowana czeskimi produkcjami jedna z najlepszych polskich komedii, która na stałe zapisała się w historii polskiego kina  

„Rejs” Marka Piwowskiego to kultowa polska komedia, osadzona na pokładzie wycieczkowca płynącego po Wiśle. Dwóch pasażerów bez biletu trafia na statek, a jeden z nich – błyskotliwie zagrany przez Stanisława Tyma – zostaje omyłkowo uznany za kierownika rozrywki. Mężczyzna, mimo początkowego zaskoczenia, z zapałem podejmuje się roli animatora i organizuje pasażerom coraz bardziej absurdalne zabawy. Improwizowany styl filmu, pełen trafnych obserwacji i ironii, zamienia „Rejs” w satyryczne spojrzenie na PRL-owską rzeczywistość i schematy społeczne. 

Współtworzony przez Janusza Głowackiego jeden z najlepszych starych polskich filmów zyskał status legendy – mimo problemów z cenzurą i ograniczoną dystrybucją – a jego dialogi i postacie na trwałe zapisały się w polskiej kulturze. Wśród obsady, obok Tyma, pojawiają się m.in. Zdzisław Maklakiewicz, Jan Himilsbach i Andrzej Dobosz. Za muzykę odpowiadał m.in. Wojciech Kilar. 

Oglądaj w serwisie CANAL+: “Rejs” 

Poznaj TOP filmów o PRL 

Sprawdź najlepsze stare polskie seriale 

Już przeczytane? Pora na film!

Oglądasz polskich artystów czy zagraniczne gwiazdy? A może wolisz kino spoza głównego nurtu, festiwalowe odkrycia lub inne produkcje na konkretny temat? Mamy to wszystko w ofercie CANAL+!

Sprawdzam ofertę CANAL+ Seriale i Filmy

“Ziemia obiecana” (1974) - Andrzej Wajda tym razem w adaptacji słynnej powieści Władysława Reymonta 

Obyczajowy film przedstawia brutalną rzeczywistość przemysłowej Łodzi u schyłku XIX w. Trzej przyjaciele – Polak Karol, Niemiec Maks i Żyd Moryc – marzą o fortunie i wspólnie zakładają fabrykę. Aby osiągnąć cel, porzucają dawne ideały i przyjmują bezwzględne reguły kapitalistycznej gry. Film ukazuje nie tylko bezlitosny świat przemysłu, ale też cenę, jaką płacą jednostki za sukces w systemie opartym na pieniądzu i wyzysku. 

Na ekranie zobaczysz m.in.: Wojciecha Pszoniaka, Stanisława Igara, Daniela Olbrychskiego, Włodzimierza Boruńskiego, Piotra Fronczewskiego, Andrzeja Szalawskiego, Kalinę Jędrusik, Franciszka Pieczkę oraz Zbigniewa Zapasiewicza. Jeden z najlepszych starych polskich filmów nominowano m.in. do Oscara dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego. Zdobył Diamentowe Lwy za najlepszą muzykę 40-lecia Festiwalu (Wojciech Kilkar), nagrodę za muzykę, scenografię, występ Wojciecha Pszoniaka oraz Złote Lwy dla najlepszego filmu na PFFF w Gdyni. 

Oglądaj w serwisie CANAL+: “Ziemia obiecana” 

Mogą Cię zainteresować również polskie filmy z Oscarem 

“Matka Joanna od aniołów” (1960) - czarno-biały dramat psychologiczny Jerzego Kawalerowicza 

Jeden z najgłośniejszych starych polskich filmów zrealizowany został na podstawie opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza. Akcja toczy się w XVIII w. w klasztorze położonym na odludziu Smoleńszczyzny. Do zgromadzenia, w którym zakonnice – z przeoryszą Joanną na czele – rzekomo zostały opętane przez demony, przybywa ksiądz Suryn. Młody egzorcysta podejmuje walkę z siłami zła, jednak jego modlitwy i ascetyczne praktyki okazują się bezskuteczne. Z czasem duchowny zaczyna odczuwać silną więź z matką Joanną, a duchowe rozterki prowadzą go ku dramatycznej decyzji – pragnąc wyrwać ją z mocy zła, decyduje się poświęcić własną duszę. Film to głębokie studium wiary, pożądania i granic ludzkiego poświęcenia, ukazujące konflikt między ciałem a duchem oraz ciemne rejony religijnego fanatyzmu. 

W obsadzie znaleźli się m.in.: Lucyna Winnicka, Mieczysław Voit, Anna Ciepielewska, Maria Chwalibóg, Kazimierz Fabisiak i Stanisław Jasiukiewicz. Produkcja ma na swoim koncie m.in.: Nagrodę Specjalną Jury i nominację do Złotej Palmy w Cannes, Syrenkę Warszawską dla najlepszego filmu fabularnego, Złotą Kaczkę dla najlepszego filmu polskiego, a także nominację do tejże dla najlepszego filmu o miłości. 

Oglądaj w serwisie CANAL+: “Matka Joanna od aniołów” 

“Lalka” (1968) - jeden z najsłynniejszych starych polskich filmów z pamiętnymi rolami Tadeusza Fijewskiego, Beaty Tyszkiewicz i Mariusza Dmochowskiego 

Obyczajowo-kostiumowy film Wojciecha Hasa to filmowa adaptacja powieści Bolesława Prusa. W tej kostiumowej opowieści, osadzonej w Warszawie drugiej połowy XIX wieku, losy Stanisława Wokulskiego – bogatego kupca i byłego powstańca – splatają się z uczuciem do Izabeli Łęckiej, pięknej, lecz dumnej przedstawicielki zubożałej arystokracji. Uczucie to szybko okazuje się zgubne – Wokulski, zafascynowany kobietą, rezygnuje z chłodnej kalkulacji i podporządkowuje jej całą swoją działalność, również biznesową. 

Pomimo przestróg przyjaciela Ignacego Rzeckiego, coraz bardziej wikła się w relacje z przedstawicielami wyższych sfer, licząc, że w ten sposób zyska względy ukochanej. Tymczasem Izabela lekceważy jego starania, traktując go z wyższością i wdając się w flirt z innymi mężczyznami. Film przedstawia nie tylko dramat jednostki zniszczonej przez nieszczęśliwą miłość, ale też głęboki portret społeczeństwa – podzielonego, pełnego sprzeczności i wewnętrznych napięć. 

Has tworzy sugestywną, pełną detalu wizję epoki, łącząc wrażliwość literacką z obrazową siłą kina. „Lalka” to opowieść o niespełnieniu – zarówno w życiu prywatnym, jak i społecznym – oraz o zderzeniu ideałów z brutalną rzeczywistością. W obsadzie znaleźli się m.in. Tadeusz Fijewski, Mariusz Dmochowski, Wiesław Gołas, Kalina Jędrusik, Jan Kreczmar, Halina Kwiatkowska, Bogumił Kobiela, Beata Tyszkiewicz i Jadwiga Halina Gallowa. Produkcję nominowano m.in. do Złotej Kaczki w kategorii “najlepszy kochanek” (Mariusz Dmochowski) oraz “najlepszy pojedynek” (Mariusz Dmochowski i Wiesław Gołas). 

Oglądaj w serwisie CANAL+: “Lalka” 

Poznaj TOP 15 filmów o biznesie 

Kostiumowe stare polskie filmy? Oto słynne “Wesele” (1973) - ekranizacja sztuki Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii mistrza, Andrzeja Wajdy  

Wybitna filmowa adaptacja dramatu przenosi widza do przełomu XIX i XX w. Akcja rozpoczyna się w krakowskim kościele Mariackim, skąd orszak weselny udaje się do Bronowic – miejsca zaślubin Pana Młodego, reprezentanta inteligencji, z pochodzącą ze wsi Panną Młodą. Na przyjęciu spotykają się goście z różnych środowisk – zarówno chłopstwa, jak i miejskiej elity. Huczna zabawa z czasem przeradza się w mistyczny, symboliczny spektakl – zwłaszcza gdy Rachela, wrażliwa Żydówka, sprowadza do izby Chochoła, który zapoczątkowuje ciąg wizyt zjaw i duchów przeszłości. 

Z wielką pieczołowitością odtworzono realia epoki – od autentycznych strojów z regionu, przez sugestywną scenografię, aż po nastrojową muzykę. Film mistrzowsko oddaje atmosferę oryginalnego dramatu – pełnego symboli, niedopowiedzeń i pytań o tożsamość narodową. Wajda z niezwykłą wrażliwością prowadzi widza przez tę opowieść o polskim społeczeństwie, jego wewnętrznych podziałach, marzeniach o wolności i niemożności działania. 

„Wesele” to nie tylko ekranizacja klasyki literatury, ale głęboka, wciąż aktualna refleksja nad losem Polski i Polaków – dzieło, które wciąż pozostaje jednym z najważniejszych w historii polskiego kina. W rolach głównych takie gwiazdy jak Ewa Ziętek, Daniel Olbrychski, Andrzej Łapicki, Wojciech Pszoniak, Franciszek Pieczka, Marek Walczewski, Izabela Olszewska, Maja Komorowska i Czesław Niemen. Produkcję nagrodzono m.in. Srebrną Muszlą na Festiwalu Filmowym w San Sebastián, nominacją do Złotej Kaczki dla Andrzeja Wajdy – najlepszego reżysera filmów nagradzanych na wielkich światowych festiwalach, a także Złotym Gronem – dla najlepszego filmu, za zdjęcia, scenariusz i występ Mai Komorowskiej. 

Oglądaj w serwisie CANAL+: “Wesele” 

Polskie stare filmy, które polecamy (spis treści): 

1. “Zaklęte rewiry” (1975, reż. Janusz Majewski) 

2. “Popiół i diament” (1958, reż. Andrzej Wajda)  

3. “Faraon” (1965, reż. Jerzy Kawalerowicz)  

4. “Sami swoi” (1967, reż. Sylwester Chęciński)  

5. “Popioły” (1965, reż. Andrzej Wajda)  

6. “Rejs” (1970, reż. Marek Piwowski)  

7. “Ziemia obiecana” (1974, reż. Andrzej Wajda)  

8. “Matka Joanna od aniołów” (1960, reż. Jerzy Kawalerowicz)  

9. “Lalka” (1968, reż. Wojciech Has)  

10. “Wesele” (1973, reż. Andrzej Wajda)  

Zobacz także